Ödev, okul çağındaki çocuklar için yalnızca verilen bir görev değildir; aynı zamanda sorumluluk bilinci, düzenli çalışma alışkanlığı ve öz disiplin geliştirmeyi destekleyen önemli bir süreçtir. Çocuğun okulda öğrendiği bilgileri pekiştirmesine, kendi öğrenme biçimini keşfetmesine ve zaman yönetimi becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.
Ancak birçok ebeveyn için ödev konusu zaman zaman çatışmalara, stresli anlara ya da inatlaşmalara dönüşebilir. Çocuk ödev yapmak istemediğinde bunun arkasında çoğu zaman yalnızca “isteksizlik” değil, motivasyon eksikliği, dikkat dağınıklığı, yorgunluk, özgüven sorunları veya kuralların net olmaması gibi nedenler bulunur. Bazı çocuklar ise ödevi bir “ceza” ya da “zorunluluk” olarak algıladıkları için sürece direnç gösterebilirler.
Peki, Ebeveynler Bu Noktada Neler Yapabilir?
Birlikte Zaman Planı Yapabilirsiniz
Çocuğunuzla birlikte günün hangi saatinde ödev yapmasının uygun olacağına karar verin. Her çocuğun en verimli olduğu zaman dilimi farklıdır; kimisi okuldan hemen sonra, kimisi biraz dinlendikten sonra daha iyi odaklanır. Düzenli bir ödev rutini oluşturmak, çocuğun ne zaman çalışacağını bilmesini sağlar ve ertelenmeyi önler.
Destek Olabilirsiniz, Ancak Onun Yerine Yapmayın
Ebeveynin görevi, ödevi yapmak değil; rehberlik etmek ve çocuğun süreci yönetmesine destek olmaktır. Gerekirse yönergeleri açıklayın, anlamadığı yerleri tartışın, ama çözümü onun bulmasına fırsat verin. Bu tutum, çocuğun kendi öğrenmesinin sorumluluğunu almasını ve “başarabildim” duygusunu geliştirmesini sağlar.
Ödevi Küçük Parçalara Bölebilirsiniz
Bazı çocuklar ödevi bir bütün olarak gördüklerinde gözlerinde büyütebilirler. “Hepsini birden bitir” demek yerine, süreci küçük hedeflere ayırın:
“Önce ilk 5 soruyu yapalım, sonra 10 dakika mola verelim” gibi küçük adımlar, hem dikkat süresini hem de motivasyonu artırır.
Çabasını Takdir Edebilirsiniz
Sonuçtan çok gösterilen çaba üzerinde durun. Çocuğun masaya oturması, denemesi, soru sorması bile övgü gerektirir. Takdir, yalnızca başarı için değil, emek için gösterildiğinde, çocuk içsel motivasyon geliştirir. Bu, uzun vadede ödevi bir görev değil, öğrenmenin doğal bir parçası olarak görmesini sağlar.
Altta Yatan Nedeni Anlamaya Çalışabilirsiniz
Her “ödev yapmama” durumu aynı sebepten kaynaklanmaz. Çocuk ödevden kaçınıyorsa bunun ardında: Zorlandığı konular, “Yapamam” endişesi, sıkılma veya dikkat dağınıklığı, okulla ya da öğretmenle ilgili olumsuz duygular
gibi faktörler olabilir. Ebeveyn olarak ilk adım, nedenini anlamak ve buna uygun yaklaşım geliştirmektir.
Ne Zaman Profesyonel Destek Alınmalı?
Eğer ödev yapmama davranışı uzun süredir devam ediyor, ders başarısını etkiliyor ya da çocuk ödev zamanı geldiğinde aşırı kaygı, öfke ya da kaçınma gösteriyorsa, bu durumun altında duygusal, dikkat veya öğrenme güçlüğü gibi başka nedenler yatabilir. Böyle bir durumda, bir çocuk ve ergen psikoloğu ya da bir uzmandan destek alınmalıdır.