Torbalı Kaymakamı Adem Çelik, Torbalı’nın Dağkızılca Mahallesi sınırlarında yer alan Nif Dağı Kazıevini ziyaret ederek bölgede yürütülen arkeolojik çalışmalar hakkında bilgi aldı. Metropolis Antik Kenti’nden sonra ilçedeki en önemli arkeolojik alan olarak kabul edilen Nif Dağı’nda, kazı ekibi Kaymakam Çelik’e hem buluntuları hem de antik yerleşimin tarihsel önemini anlattı.
Arkeolojik araştırmalar başlamadan önce defineciler tarafından büyük ölçüde tahrip edildiği belirlenen Nif Dağı’nda kazılar, 2006 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle başlatıldı. Bölgedeki ilk bilimsel incelemeler ise 1999 yılında İstanbul Üniversitesi’nin yürüttüğü arkeolojik geziler sırasında yoğun kaçak kazı izlerine rastlanmasıyla gündeme geldi. Yüzey araştırmaları 2004-2005 yıllarında tamamlanırken, kazılar ilk olarak Prof. Dr. Elif Tül Tulunay başkanlığında başladı; çalışmalar 2020 yılından bu yana Doç. Dr. Müjde Peker koordinasyonunda sürdürülüyor.
Nif (Olympos) Dağı’nda yürütülen arkeolojik kazılar, bölgenin MÖ 8. yüzyıldan MS 14. yüzyıla kadar uzanan çok katmanlı kültür tarihini gün yüzüne çıkarıyor. Su kaynakları, verimli toprakları ve doğal korunaklı yapısıyla tarih boyunca yerleşim için elverişli bir bölge olan Nif Dağı, antik dönemlerden Bizans’a uzanan süreçte önemli izler barındırıyor.
Araştırmalar, “Nif” adının Luvice veya Hellence’de “kar, buz, don” anlamına gelen bir kökten ya da “dağ, orman, su, kaynak perileri” anlamına gelen “Nymphe” sözcüğünden türemiş olabileceğini gösteriyor. Kemalpaşa’nın eski adı olan “Nymphaion”un ise Hellence’de anıtsal çeşme yapıları için kullanılan bir ifade olduğu biliniyor.
Bölgedeki çalışmalar sadece bilimsel buluntularla sınırlı kalmadı; Nif Dağı’nın tarihsel ve kültürel değerleri resmî olarak da koruma altına alındı. 2007 yılında Kemalpaşa’nın Vişneli Mahallesi’ndeki Karamattepe ve Ballıcaoluk mevkileri, 2008 yılında ise Torbalı’nın Dağkızılca Mahallesi’ndeki Antik Nekropolis Alanı ve Başpınar’daki Bizans Yapı Grubu, İzmir 2 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edildi.
Ziyaret sırasında çalışmaları yakından inceleyen Kaymakam Adem Çelik, bölgede sürdürülen kazıların Torbalı’nın kültürel mirasına büyük değer kattığını belirterek kazı ekibine çalışmalarında başarılar diledi.
