Dünya genelinde artan nüfus ile birlikte gıda ürünlerinden tekstil ürünlerine veya elektronik ürünlerden otomotiv ürünlerine kadar her ürünün tüketim oranı da daha yüksek bir değere ulaşmaktadır. Bu durumda endüstriyel tesislerde yapılan üretimde insan gücünün kullanılması genellikle yetersiz üretim miktarına neden olmaktadır. Üretimin daha verimli ve hızlı bir şekilde neredeyse 24 saat devam edecek bir hale gelmesi ise yakın geçmişte endüstriyel otomasyon ile sağlanmıştır.
Endüstriyel otomasyon, dünya genelinde bugün birçok ülkede sanayi sektöründe büyük bir atılım oluşmasını ve gelişim elde edilmesini sağlamıştır. Çünkü özellikle Endüstri 4.0 ile birlikte teknolojinin endüstri faaliyetlerine ivme kazandırması dahilinde otomasyon sistemleri önemli bir görev üstlenmeye başlamıştır. Sistemler insanın emeğini ve gücünü tamamen sıfıra indirerek istihdamdan uzaklaştırmak yerine insan ile birlikte çalışacak şekilde bilgisayar ve yazılım kontrolleri ile çalışan makineler ve robotlardan yararlanmaktadır.
Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Nasıl Geliştirilmiştir?
Yakın geçmişte geliştirilen endüstriyel otomasyon sistemleri özellikle gelişen internet, bilgisayar ve son yılların yapay zeka teknolojisi ile daha güçlü ve işlevsel bir hale gelmeye başlamıştır. Oysa otomasyon sistemlerinin doğuş noktası çok eski zamanlara yani sanayi devrimine kadar uzanır. Çünkü bu dönemde mekanik makineler, insan emeğini daha değerli bir hale gelip üretimin ivme kazanmasını sağlarken; geçtiğimiz yüzyıl içerisinde ise bilgisayar ve elektroniğin gelişimi buna büyük bir katkı sunmuştur.
1970'li yıllarda bilgisayar teknolojisi çok hızlı bir şekilde gelişmeye devam ederken, mikro işlemcilerin geliştirilmesi ise PLC olarak bilinen yapıların ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur. Programlanabilir mantık denetleyicisi anlamına gelen PLC, bugün endüstriyel otomasyon içerisinde en önemli kaynak ve temellerden birisidir. Keza yaklaşık son 60 yıl içerisinde de bu teknolojinin gelişmesi, günümüzün modern endüstriyel tesisleri ve üretim sistemlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Endüstriyel Otomasyon Neler Sunmaktadır?
Genel olarak yeniden endüstriyel otomasyon nedir sorusunu cevaplamak gerekirse, üretim süreçlerinde daha güçlü bir kontrol ve ideal üretim sisteminin elde edilmesi için kullanılan tüm teknolojilerdir, yanıtı verilebilir. Bu durumda bir otomasyon sistemi içerisinde de birçok farklı bileşen bulunduğu rahatlıkla anlaşılabilir. Örnek olarak yapay zeka destekli bir şekilde robotik sistemler, verilerin toplamasını sağlayan analiz sistemleri, sensörler veya PLC kontrol mekanizmaları gibi birçok parça bir otomasyon sistemi içerisinde birleşir.
Endüstriyel otomasyon günümüzde işletmeler için ise aşağıda sayılabilecek çok önemli avantajları ortaya koymaktadır.
· Otomasyon bir endüstriyel tesisin üretim sürecine hız kazandırırken, 24 saate kadar çalışma fırsatı sağlar. Yani verimin önemli oranda artmasına katkı sunar.
· Otomasyon sistemleri sayesinde insanlardan dolayı ortaya çıkan iş gücünün maliyeti önemli bir düşüş gösterirken, daha az kaynak kullanılır ve maliyetlerde düşüş elde edilir.
· İşletmelerde güvenlik konusunda özellikle insan eli ile birçok risk ortaya çıkabilirken, otomasyon bu riskleri engeller ve insanların riskli işlerde çalışması mecburiyetini ortadan kaldırır.
· Üretimin hızlı ve verimli bir şekilde tek elden sistemler sayesinde elde edilmesi, hata risklerini de düşürürken; ürün kalitesinde stabile bir durum ve hatta yükseliş elde edilir.
· Endüstriyel otomasyon her zaman esnek bir yapıya sahiptir. İşletmelerde yenilenebilir, geliştirilebilir ve değiştirilebilir süreçler için her zaman kullanılabilir.
Avantajlar bu sistemlerin günümüzde çok yüksek bir kullanım oranına ulaşmasını sağlarken, bazı noktalarda endüstriyel işletmeler otomasyon sistemlerine geçişin maliyetinde zorluklar ile karşılaşabilmektedir. Ancak işletmelerde sadece belirli bir bölümün veya bir görevin otomasyon sayesinde daha kolay ve hızlı bir şekilde yapılması için dahi ilk adımın atılması büyük bir katkı sağlayabilir. Dönem dönem yenilikler ve yeni yatırımlar ile sistem tamamen otomasyona devredilerek daha güçlü bir çalışma düzeni elde edilebilir.
Günümüzde kurulan otomasyon sistemleri gelecekte yapay zekadan daha fazla yararlanan ve sanal gerçeklik gibi imkanlar ile sürdürülebilir bir noktaya ulaşabilecektir. Bu neden ile sürekli şekilde gelişebilen ve güvenlik faktörlerinin de artış gösterdiği otomasyon sistemleri birçok farklı sektörde endüstriyel üretimlerde kullanılabilir. Üretimin geleceği açısından önemli bir göreve sahip olan bu sistemler, teknolojinin tam anlamı ile üretimde yer almasını sağlamaktadır.
Günümüz Türkiye'sinde birçok üretim tesisi ve sektöründe da otomasyon sistemleri artık vazgeçilmez bir hal almaya başlamıştır. Özellikle üretim kalitesini ve ritmini arttırarak çok daha yüksek bir pazar gücüne ve rekabet gücüne sahip olmak isteyen markalar bu sistemlerden yararlanmaktadır. Montajdan kalite kontrole ve üretim takibinden risk faktörlerini engellemeye kadar birçok noktada endüstriyel otomasyon yararlı bir teknoloji olarak tercih edilebilir.
