Ergenlik, hem bedenin hem de duyguların hızla değiştiği, kimlik arayışının dorukta olduğu bir dönemdir. Bu değişimlerle birlikte iletişim kurmak bazen zorlaşabilir. Anne babalar için çoğu zaman karmaşık, hatta bazen çaresizlikle dolu bir süreç. “Benimle konuşmuyor”, “Her şeye tepki veriyor”, “Odadan çıkmıyor” gibi şikâyetler bu döneme sıkça eşlik eder. Ama tam da bu süreçte kurulan sağlıklı iletişim, hem gencin kendini tanımasına hem de ailesiyle, arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle güçlü bağlar kurmasına yardımcı olur. Bu dönemde gençlerle iletişim kurarken şu adımlara dikkat etmek iletişimi kolaylaştıracaktır;
Dinlemek
Bu dönemde sağlıklı iletişim kurmanın en önemli yollarından biri, genci gerçekten dinlemektir. Gençler bu dönemde anlaşılmadıklarını düşünebilirler ve bu da onları içe kapanmaya itebilir. Oysa onları yargılamadan, sözlerini kesmeden, sadece oldukları gibi kabul ederek dinlediğimizde; bu, genç için yalnızca kıymetli bir an değil, aynı zamanda güçlü bir mesajdır: “Senin söylediklerin benim için önemli.” Bu mesaj, gençlerin kendilerini değerli ve görünür hissetmelerini sağlar.
Empati Kurma
“Büyütüyorsun” ya da “Geçer bunlar” gibi cümleler, bu dönemde gençler tarafından çoğu zaman duygularının küçümsenmesi olarak algılanır.
Oysa bir gencin yaşadığı her duygu, onun dünyasında oldukça gerçektir ve yoğundur. Bu noktada bir adım geri çekilip, “Onun yerinde olsaydım ne hissederdim?” diye düşünmek, empati kurmanın ilk adımıdır. Genç, duygularının yargılanmadan anlaşıldığını hissettiğinde kendini daha açık ve dürüst bir şekilde ifade etmeye başlar. Bu anlayış temelli yaklaşım, güveni besler ve sağlıklı iletişimin kapılarını aralar.
Net ama yumuşak sınırlar koymak
Ergenlik döneminde gençler özgürlük ister, ama aynı zamanda güvenli sınırlara da ihtiyaç duyar. Bu yüzden kurallar kesinlikle olmalı, ancak nasıl ifade edildiği çok önemlidir. "Ben böyle istiyorum" demek yerine, "Bu senin güvenliğin için" demek, yaklaşımın tonunu değiştirir.
Saygılı ve açıklayıcı bir dil kullanmak, gençlerin bu dönemde sınırları daha rahat kabul etmelerini sağlar.
Onların birey olduğunu kabul etmek
Ergenlik, bireyin kimliğini inşa etmeye başladığı, “Ben kimim?” sorusunun en derin şekilde hissedildiği dönemdir. Bu süreçte gençler, kendi kararlarını vermek, deneyimlemek ve zaman zaman hata yaparak öğrenmek isterler. Her adımlarını yönlendirmeye çalışmak ve hatalara alan açmamak onların birey olma çabasını engeller.
Sakinliği Korumak
Ergenlik dönemindeki tartışmalarda, ebeveyn olarak sakin kalmak çok önemlidir. Tepki vermek yerine, bir mola vermek daha etkili olabilir.
“Şu an ikimiz de gerginiz, biraz sessiz kalsak ve sonra konuşsak daha iyi olur” demek, gerginliği azaltmak ve tartışmayı yönetmek açısından yardımcı olabilir.
Ergenlik, zorlu bir dönem olabilir; ancak doğru iletişim yöntemleriyle bu süreç, hem gençler hem de aileleri için bir fırsata dönüşebilir. Sabır, empati, saygı ve anlayışla kurulan her bir diyalog, gencin kendini daha iyi ifade etmesine, duygusal olarak büyümesine ve sağlam ilişkiler kurmasına katkı sağlar.
